OP REIS DOOR SCHEMERGEBIEDEN IN DE HISTORIE

Dagelijks bereikt ons nieuws over bijzondere gebeurtenissen of voorvallen uit de hele wereld. Sommige nieuwsfeiten zullen in de geschiedenisboeken terecht komen, andere zijn spoedig uit het collectieve geheugen verdwenen. Sensationele berichten zijn in toenemende mate onderhevig aan erosie van belangstelling. We worden overspoeld met spectaculair nieuws en vroeg of laat kijken we steeds kritischer en selectiever naar al die zogenaamde hoogtepunten in de actualiteit. Ondertussen dreigen echt belangrijke berichten van meer duurzame aard aan onze belangstelling te ontsnappen en op de achtergrond te geraken. Bijna dagelijks worden er interessante archeologische en historische ontdekkingen gedaan maar verreweg de meeste komen zelden in het nieuws. Dat is jammer omdat het vaak gaat om vondsten die een heel nieuw licht doen schijnen op culturen en hun prachtige, maar ook bizarre uitingen: soms dichtbij huis en een andere keer op slechts enige honderden kilometers afstand. Vaak zijn ze met raadsels omgeven: mystiek, magie en occultisme. Sommige vondsten gaan niet verder terug dan enige generaties geleden, andere stammen uit in nevels gehulde episoden van de prehistorie, soms gelegen in desolate gebieden. Van nu af aan neem ik je in mijn verhalen mee op mijn reizen door de schemergebieden van de historie. In tal van archieven en bibliotheken liggen geheimzinnige documenten of manuscripten op ontsluiting of vertaling te wachten. Menige bekende archeologische vindplaats is slechts ten delen blootgelegd. In de nog niet blootgelegde terreinen bevinden zich talloze objecten en fundamenten die ons beeld op het verleden danig kunnen veranderen. Ik ga er naar op zoek, Kriskras door Europa en rond de Middellandse Zee. Volg deze blog en je zult er versteld van staan hoeveel van het verleden nog verborgen of moeilijk toegankelijk is. Soms kunnen museumcollecties plotseling onttrokken worden aan het oog van de museumbezoeker, bij voorbeeld als er tijdens bezuinigingen besloten wordt om een museum op non-actief te stellen wat in de praktijk meestal betekent dat de beherende organisatie wordt opgeheven en de collectie achter slot en grendel gaat. Zoiets overkwam het Historisch Museum Deventer dat al sinds 1915 was ondergebracht in de monumentale Waag op de Brink. Prachtige schilderijen het stads- en IJsselgezichten, archeologische vondsten uit de binnenstad en aangrenzende Colmschate, waar een prehistorische nederzetting was opgegraven, zilverwerk en objecten van de industriële historie verhuisden naar depots in Zwolle. Een andere keer komen bij grootschalige opgravingen plotseling talloze sporen en gebruiksvoorwerpen van vroegere bewoning aan het licht zoals gebeurde tijdens de aanleg van de Betuwelijn. Er werden nederzettingen en graven uit de Nieuwe Steentijd, Bronstijd en IJzertijd gevonden en overblijfselen van Bataafse en Romeinse bewoning. Het ging om vele tientallen vindplaatsen langs het hele tracé van de spoorlijn. Veel kastelen verdwenen, meestal door oorlogshandelingen, in een tijd waarin dergelijke gebouwen nog niet werden geschilderd of getekend (dat begon pas echt in de 17e eeuw. Van slot Kell bij Doesburg bleef alleen maar een muurtje bewaard. Aan andere burchten herinneren alleen nog oude overleveringen zoals die van het slot de verloren gewaande kruisridder bij het plaatsje Didam in de Achterhoek. Wat verder te denken van andere plekken waaraan geheimzinnige sagen verbonden zijn zoals de Duivelssteen bij De Steeg op de Veluwe waar soms een merkwaardig licht gezien wordt. Het verleden kan in je achtertuin verborgen liggen, maar ook op eenzame heidevelden of bij ondoordringbare moerassen. Soms moet je er lang voor reizen om het te vinden en soms is het na lang zoeken te vinden in het gemeentearchief van je eigen woonplaats.

GEHEIMZINNIGE PLEK OP HET LANDGOED DE BYVANCK IN MONTFERLAND

Dicht bij het dorpje Beek, aan de westflank van Montferland, ligt het landgoed de Byvanck. Volg vanaf Arnhem de snelweg naar Duitsland, neem de laatste afslag in Nederland naar Beek en parkeer de auto na enige honderden meters rechts bij de bosrand of op de parallelweg. Hier voert een pad het bos in. Na weer een paar honderd meter leidt een ander pad naar een geheimzinnige plek.

Eerst zie je een rond, omgracht terrein waar volgens de overlevering een sterkte van de tempelierridders zou hebben gestaan. Hier zouden ook witte wieven gezien zijn. Niet verwonderlijk, want er waren hier ooit ook prehistorische grafheuvels. Even verder vind je een 'Mariaboom', de opvolger van een oude eik waarin zich een schilderijtje van Maria bevond. Van de eik resteert nog slechts het onderste deel.

Even verder naar het oosten ligt het landhuis de Byvanck.

BRENT TOR IN DARTMOOR

Bij helder weer kun je vanaf grote afstand de rots met de kerk van St.Michel de Rupe(Saint Michael of the Rock) zien liggen. Het bijzondere monument ligt bij het dorpje Brentor aan de westelijke rand van Dartmoor. Rond de Tor zijn overblijfselen van een Keltisch heuvelfort. Het kerkje biedt plaats aan slechts 40 personen en wordt alleen nog tijdens Kerstmis en Pasen gebruikt. Er gaan veel legenden over deze plek. Een middeleeuwse schipbreukeling zou na zijn redding geld voor de bouw van de kerk hebben geschonken. Toen de duivel hier kwam spoken moest hij

BOSCASTLE, CORNWALL

Leuk klein havenplaatsje aan de kliffenkust van West-Cornwall. Het is een paar jaar geleden bijna verzwolgen door een vloedgolf als gevolg van langdurige regenval in het binnenland. Het is weer helemaal herbouwd. Er is een fantasywinkel, 'The Otherworld' met boeken, sieraden, gesteenten, mineralen, e.a. en een 'Museum of Witchcraft'.

Dichtbij zijn Rocky Valley met de St.Nectans Glen en Tintagel, de legendarische geboorteplaats van Koning Arthur. Mooie wandelingen in Bodmin Moor(steenkringen en prehistorische nederzettingen en lang de kust.

http://www.boscastlecornwall.org.uk/

Zie voor de overstroming: Google> flood+boscastle

BARDSEY ISLAND, DE LAATSTE RUSTPLAATS VAN DE MAGIER MERLIJN

Bardsey Island ligt 3 mijl uit de kust van Noordwest Wales. De laatste bewoners vertrokken in 1925 om op het vasteland hun heil te zoeken. Tegenwoordig wordt Ynys Enlli, wat de Keltische naam is van het eiland, beheerd door de Bardsey Island Trust. Op hun website staat dan ook: 'Ymddiriedolaeth Ynys Enlli sy'n gyfrifol am reoli'r Ynys'. Het is maar dat u het weet.
De oude Kelten langs de Atlantische kusten hadden iets met de eilanden die ze in de ver in zee zagen liggen. Ze vertelden over de paradijselijke eilanden achter de westerse horizon. Je bleef daar jong en gezond. De dodelijk gewonde Arthur werd na zijn laatste veldslag per schip naar Avalon gebracht waar Morgana le Fay zijn kwetsuren zou verzorgen. Merlijn wilde, moe na vele jaren magie bedrijven, naar Ynys Enlli waar hij zich te ruste kon leggen in een magisch glazen kasteel. Daar werd hij omringd door negen metgezellen die hem verzorgden en er werd gewaakt over de 13 'Schatten van Brittanië'.
Toen de oude tovenaar was vergeten streken er Christenen neer op het eiland. Het verhaal gaat dat omstreeks het midden van de 6e eeuw St.Cadfan hier met zijn volgelingen een klooster stichtte.Het werd al snel als een heilig eiland gezien. Tal van koninklijke hoogheden werden er begraven en volgens de overlevering ook 20.000 heiligen.
Sommigen identificeren het eiland met Avalon waar Morgana le Fay met haar negen zusters in een Glazen Kamer leefde.
Het vroegmiddeleeuwse klooster maakte in de 13e eeuw plaats voor een abdij waarvan slechts ruïnes zijn overgebleven. In 1875 werd een kapel gebouwd die nog altijd voor gebed en meditatie wordt gebruikt.
De weinige huizen die nog op het eiland zijn werden gebouwd rond 1870 door de toenmalige landeigenaar, Lord Newborough. De Bardsey Island Trust beheert zeven voormalige boerenwoningen die nu als vakantiehuisjes verhuurd worden. In het zomerseizoen kunnen toeristen bij goed weer overgevaren worden. In de huisjes is geen electriciteit. Er is alleen koud bronwater waar zuinig mee omgesprongen moet worden. Er kan slechts een beperkte hoeveelheid voedingsmiddelen worden meegenomen. Soms kan de boot dagenlang niet uitvaren. Dan is Bardsey Island weer in zijn oorspronkelijke element, overgeleverd aan de elementen, een plek waar Merlijn zich met zijn schatten terecht veilig wist.

'BLUE STONES UIT WALES VOOR STONEHENGE

De steenkring Stonehenge in Zuid-Engeland. De 'kleine' blustones zijn in het midden te zien.

De Presili Mountains in Wales.

Het oudste Stonehenge dateert van 3000 voor Christus toen er een cirkelvormige greppel met aarden wal werd aangelegd. Het Stonehenge zoals wij dat kennen kwam omstreeks 1000 jaar later tot stand en bleef ruim 500 jaar in gebruik. Waarschijnlijk maakten later de Keltische druïden er gebruik van bij hun seizoenvieringen. Daarna geraakte het monument in de vergetelheid totdat in de 12e eeuw de kroniekschrijver Geoffrey of Monmouth schreef dat de magiër Merlijn de steenkring vanuit Ierland naar zijn huidige lokatie hade verplaatst. Talloze theorieën over de mogelijke bouwers passeerden in de opvolgende eeuwen de revue. De afgelopen decennia brachten archeologen de bouwfasen van Stonehenge gedetailleerd in beeld.

Sinds enige jaren vindt er op grote schaal onderzoek plaats in de wijde omgeving van Stonehenge met verrassende resultaten. Al snel werd vastgesteld dat de bodem in en rond de steenkring honderden graven bevatte, veel meer dan eerder voor mogelijk was gehouden. Ook bleek dat de 'blue stones' niet zo maar uit Wales waren gehaald, een afstand van ruim 400 kilometer. Er zijn aanwijzingen dat de bouwers veronderstelden dat er geneeskrachtige werking van deze stenen uitging en verhalen daarover worden nog steeds in Wales verteld

Recent zijn sporen van een 'blue stone-henge'gevonden op 900 meter afstand van Stonehenge; een ontdekking die in deze context uiterst belangrijk is. Een andere belangrijke vondst die onlangs de internationale pers haalde bestond uit sporen van een houten cirkel nabij het riviertje de Avon, waar over de 'blue stones' werden aangevoerd.

Rivieren waren bij de Kelten en waarschijnlijk ook al bij de bouwers van Stonehenge toegangspoorten tot de Andere Wereld. Het is dan ook niet voor niets dat de processieweg die bij de 'heelstone'van Stonehenge begon met een grote boog bij de Avon uitkwam.

Stonehenge blijkt niet alleen gebouwd te zijn om de seizoenen in steen te kunnen markeren en evenmin was het vooral bedoeld als 'symbol of power' van de lokale machthebbers van destijds. In Stonehenge werden ook leven en dood vorm gegeven in steen, hout en aarde en zo kreeg het omringende landschap met de talloze grafheuvels gestalte.

'Wild en woest en ledig was het ruwe veen. Slechts de heide vlocht er kransen over heen, boog zich over de oevers van de bruine plas en verborg de diepten van het zwarte moeras.' Heidevelden ontstonden in de tijd van de oudste landbouw, duizenden jaren geleden. Er werden honderden grafheuvels aangelegd gedurende vijftien eeuwen. Later vertrokken de boeren naar de vruchtbare rivierdalen langs de zandgronden. De grote stille heide raakte verlaten. De heidevelden werden het terrein van doortrekkende handelaren, struikrovers, wolven en witte wieven. Op en rond de heidegebieden waren veenplassen en moerassen die zich tot aan de horizon uitstrekten. Ooit werden er offer aan de goden gebracht: gebruiksvoorwerpen, wapens, sieraden en soms zelfs mensen. Tot ver in de 19e waren heidevelden en moerassen gebieden die gemeden werden. Toen kwamen er schilders en schrijvers die op doeken en geschriften hun bewondering voor deze oerlandschappen vastlegden. Voor het zover was waren er al sinds mensenheugenis geheimzinnige verhalen ontstaan over reuzen die meren hadden gegraven en hunebedden aangelegd, sompige leemkuilen waarin kloosters en kapellen waren verzonken, duivelskolken en -stenen, graven van stamhoofden uit de Bronstijd en grafheuvels waarin de witte wieven woonden............Wanneer de dagen weer korter werden en najaarsstormen en duisternis het land in hun greep kregen kroop de nevelachtige klammigheid langs boomstammen en vanuit de heidevelden en moerassen omhoog en 's avonds bescheen de maan een wit landschap waar alleen de bomen boven uitstaken. In de boerenhoeven in deze eenzaamheid waren de luiken en deuren vergrendeld en was het haardvuur hoog opgepookt Rond de vuren werden de verhalen van generatie op generatie doorverteld.Er werd ademloos naar geluisterd en iedereen wist dat het in die tijd buiten niet pluis was.

donderdag 3 december 2015

GWYN AP NUDD, DE KONING VAN ELFENLAND

De warme maanden waren voorgoed voorbij in het oude Zomerland. De dagen werden korter, de bladeren begonnen te vallen en de eerste najaarsstormen lieten zich gelden. Groen mos liet zich weer overal zien en paddestoelen staken overal de kop op. Gwyn ap Nudd keek vanuit zijn hoog gelegen koningsburcht naar de veranderende kleuren in het landschap. Links en rechts volgden zijn ogen de heuvelruggen die die in het westen steeds kleiner werden. De vallei er tussen werd alweer door de zee overstroomd. De dorpjes in de moerassen zouden weldra op eilanden liggen zoals dat elk jaar gedurende de donkere maanden het geval was. Donkere wolken trokken langs de hemel en de vlakte werd aan het oog onttrokken door dikke mistbanken. Duizenden jaren geleden waren vanaf de plek waar Gwyn nu rondkeek honderden vuren van talloze nederzettingen te zien geweest; op de heuvels, in de dalen en moerassen en tot aan de kust in het westen. Overal werden toen de voorbereidingen getroffen voor de viering van de komst van de winter. Het laatste vee werd geslacht en het resterende sprokkelhout binnengehaald. Zijn volk kwam bijeen in de steenkringen. Het was een gouden tijd geweest, maar het land werd binnengevallen door strijders met ijzeren wapens. Gwyn en zijn volk moesten ondergronds gaan leven in heuvels, grotten en op eilanden in het westen. De nieuwkomers kregen gaandeweg bewondering voor wat hun voormalige tegenstanders in het land tot stand hadden gebracht. Gwyn en zijn hofhouding en onderdanen werden magische krachten toegedacht en na verloop van tijd kregen de koningen en koninginnen zelfs een goddelijke status. Het elfenvolk in de Andere Wereld sprak tot de verbeelding en werd overal in de natuur aanbeden. Gwyn keerde zich om en liep zijn paleis weer binnen. Zijn elfen maakten muziek, dansten en genoten van de rijke spijzen en dranken op de talloze tafels. Binnenkort zou Samhain gevierd worden. Gwyn ap Nudd was koning van het Zomerland oftewel de Andere Wereld en resideerde op de Tor, de markante heuvel met terrassen in Glastonbury. De binnenvallers waren de Kelten en zij noemden het begin van hun winter Samhain(1 november); het is tegenwoordig vooral bekend als Halloween. De warme maanden waren voorgoed voorbij in het oude Zomerland. De dagen werden korter, de bladeren begonnen te vallen en de eerste najaarsstormen lieten zich gelden. Groen mos liet zich weer overal zien en paddestoelen staken overal de kop op. Gwyn ap Nudd keek vanuit zijn hoog gelegen koningsburcht naar de veranderende kleuren in het landschap. Links en rechts volgden zijn ogen de heuvelruggen die die in het westen steeds kleiner werden. De vallei er tussen werd alweer door de zee overstroomd. De dorpjes in de moerassen zouden weldra op eilanden liggen zoals dat elk jaar gedurende de donkere maanden het geval was. Donkere wolken trokken langs de hemel en de vlakte werd aan het oog onttrokken door dikke mistbanken. Duizenden jaren geleden waren vanaf de plek waar Gwyn nu rondkeek honderden vuren van talloze nederzettingen te zien geweest; op de heuvels, in de dalen en moerassen en tot aan de kust in het westen. Overal werden toen de voorbereidingen getroffen voor de viering van de komst van de winter. Het laatste vee werd geslacht en het resterende sprokkelhout binnengehaald. Zijn volk kwam bijeen in de steenkringen. Het was een gouden tijd geweest, maar het land werd binnengevallen door strijders met ijzeren wapens. Gwyn en zijn volk moesten ondergronds gaan leven in heuvels, grotten en op eilanden in het westen. De nieuwkomers kregen gaandeweg bewondering voor wat hun voormalige tegenstanders in het land tot stand hadden gebracht. Gwyn en zijn hofhouding en onderdanen werden magische krachten toegedacht en na verloop van tijd kregen de koningen en koninginnen zelfs een goddelijke status. Het elfenvolk in de Andere Wereld sprak tot de verbeelding en werd overal in de natuur aanbeden. Gwyn keerde zich om en liep zijn paleis weer binnen. Zijn elfen maakten muziek, dansten en genoten van de rijke spijzen en dranken op de talloze tafels. Binnenkort zou Samhain gevierd worden. Gwyn ap Nudd was koning van het Zomerland oftewel de Andere Wereld en resideerde op de Tor, de markante heuvel met terrassen in Glastonbury. De binnenvallers waren de Kelten en zij noemden het begin van hun winter Samhain(1 november); het tegenwoordig vooral bekend als Halloween.

KRETA

Zelfs in september nog slaat de hitte je tegemoet als uit de terminal van het vliegveld van Iraklion komt. Meteen ook sta je midden in de heksenketel van het kretenzische verkeer. Na enige minuten heb ik echter al de sleutels van de huurauto in mijn handen en even later rijd ik op de 'snelweg' naar het oosten. Een uur lang rijd ik langs heuvels en bergen met overal olijfgaarden en een indringende geur van kruiden. Links van mij is de zee met plaatsen vol hotels. Het verdwijnt achter mij als de weg naar het zuiden afbuigt. Mijn bestemming is een klein plaatsje aan zee met een authentieke vissershaven. Achter de laatste huizen rijzen de heuvels en bergen snel en steil omhoog. Er komen relatief weinig toeristen en ik noem de naam niet want ik hoop dat het daar zo blijft. Ik ga op zoek naar de overblijfselen van de klassiek Griekse periode en de tijd van de Minoïsche cultuur die duizend jkaar eerder zijn hoogtepunt had. Het valt niet moeilijk om die resten te vinden. Heuvels en dalen lijken er mee bezaaid te zijn, vaak op plekken die sinds hun ondergang nooit meer bewoond zijn geweest. Muren, straten en ruïnes van gebouwen zijn met veel moeite blootgelegd maar de natuur er om heen strekt voortdurend zijn tentakels uit naar de kwetsbare overblijfselen. Sommige plaatsen worden druk bezocht, op andere plekken kom je niemand tegen: er is slechts de stilte van het verleden die alleen door krekels verstoord wordt. De oude Grieken kozen hun woonplaatsen bewust, altijd temidden van prachtigen en indrukwekkende panorama's met uitzicht op zee en hoge bergtoppen. Kijkend naar het oude plaveisel van straten en stegen en muren van ooit veelsoortige gebouwen zie ik dan het leven van weleer op zulke plekken even terugkeren. De muren worden weer gebouwen en er lopen en zitten overal bewoners en handelaren uit verre landen. Er wordt gepraat en muziek gemaakt want de oude bewoners van Kreta waren een levenslustig volk. Met die beelden loop ik na enige tijd weer zachtjes weg van zo'n plek. Een tijdje later zit ik aan een tafeltje van een taverna met een Griekse salade en een glas wijn. Om me heen zitten vooral Grieken nog steeds van het leven te genieten zoals ik hun verre voorouders zojuist nog hetzelfde had zien doen in de tijd van weleer.

EEN DRAMATISCHE TIJD, EEN MAGISCHE WERELD EN HET SPOOR TERUG NAAR EEN VERGETEN MYSTERIEUS VERLEDEN

Oorlogen golfden al eeuwen over het land. Steden en kastelen werden met grote regelmaat belegerd en het platteland steeds weer opnieuw geplunderd. Er waren ook misoogsten, overstromingen en watersnoden. Epidemieën vroegen talloze slachtoffers en het begin van de 'kleine ijstijd' werd merkbaar; korte zomers met veel regen en lange winters. Graven, hertogen en bisschoppen moesten buigen voor de oprukkende Bourgondiërs. Later probeerden de Spanjaarden met grof geweld de lage landen te onderdrukken. Het was een tijd van rampen, kommer en kwel en regelmatig werden toveressen als zondebokken aangewezen. Ze werden al eerder vervolgd omdat de kerk van Rome hen zag als vertegenwoordigers van een duivelse sekte. De aanklacht ontstond in een tijd waarin magie heel gewoon was. Elk dorp had zijn toveressen, genezers en helderzienden. Dat was al sinds mensenheugenis het geval geweest. Geleidelijk aan werden deze mensen steeds meer als heidense ketters gezien en het was nota bene een paus die de jacht op hen inzette en de toorts ontstak voor een explosie in christelijke wereld met talloze slachtoffers als gevolg. In voorchristelijke tijden waren de voorgangers van toveressen en magiërs gerespecteerde leden van de samenleving die als zieners, helers, profeten en contactpersonen met de bovennatuurlijke wereld een beschermd leven leidden. De beroemde Engelse archeoloog Mike Parker Pearson spreekt over mensen 'who were touched by the spirits.'

Bog Mummies

WAT GAAT ER SCHUIL ACHTER DE HEKSENVERVOLGINGEN?

Ruim twintig eeuwen geleden ontwaakte een zestienjarig meisje en wist, terwijl de eerste zonnestralen haar gezicht verwarmden, dat deze dag de laatste dag van haar leven zou zijn. Als de zon die avond onderging zou zij in het moeras als boodschapper naar de goden worden gestuurd....... Ongeveer zestien eeuwen later verliet een door martelingen gebroken vrouw het gebouw waar zij veroordeeld was tot de brandstapel vanwege kwade toverij....... Geboren in verschillende werelden hadden beide vrouwen iets gemeen. In de maaginhoud van veel veenlijken werd moederkoorn aangetroffen. Toveressen gebruikten het in de late middeleeuwen als medicijn en als drug vanwege de sterk hallucinerende werking. Moederkoorn, ook wel ergot genoemd, ontstond op graan bij misoogsten. In grote dosis was het dodelijk. Jeroen Bosch schijnt is zijn jeugd ziek geweest te zijn door het per ongeluk eten van moederkoorn. Mogelijk verklaart dit zijn latere bizarre schilderijen

HET OUDSTE STRAATJE VAN ENGELAND IN WELLS, SOMERSET

BOEKPRESENTATIE IN MUSEUM DE HEKSENWAAG IN OUDEWATER

Op zaterdag 31 oktober (Halloween/Samhain)werd het boek 'Toverij en toveressen, achtergronden van heksenvervolging in Nederland' van uitgeverij www.fantastischverleden.nl in Museum de Heksenwaag in Oudewater onder grote belangstelling gepresenteerd.

Dramatic Dartmoor

TOVERIJ EN TOVERESSEN

De oorzaak van de heksenvervolgingen lijkt soms in nevelen gehuld. In de ogen van de kerk van Rome was de duivelse heksensekte het laatste ketterse restant, na de Katharen en Tempeliers, dat het christendom nog kon bedreigen. Bij de eerste twee groeperingen ging het om een ordinaire machtsstrijd van kerk en staat tegen andersdenkenden. De heksen waren echter geen georganiseerde groep, laat staan een sekte. De heksen waren vrouwen, en soms ook mannen, die door hun rol als zieners, profeten en contactpersonen met de bovennatuurlijke machten, al sinds mensenheugenis binnen stam- en dorpsverbanden een bijzondere en beschermde functie hadden. Vanwege hun bijzondere positie werden ze soms als boodschappers naar de goden gestuurd en geofferd in moerassen. De resultaten van archeologische onderzoekingen in heel Noordwest-Europa wijzen op een subtiel spoor van voorgangers van vrouwen die veel later als toveressen en heksen werden aangeduid. De opgravingen hebben ook een wereld blootgelegd die vele eeuwen geleden doordrenkt was van magie en sacrale landschappen. Pas in de afgelopen decennia werd daarvan de enorme impact duidelijk. Helaas is dit onderzoek tot op heden nauwelijks meegenomen in het bronnenmateriaal van de heksenvervolgingen. Ik wil daar een eerste aanzet toe geven in mijn boek 'Toverij en toveressen,achtergronden van heksenvervolging in Nederland.' Voor meer informatie: www.fantastischverleden.nl en www.heksenwaag.nl

Avebury - Neolithic Site - England

Stonehenge Riverside Project

OP ZOEK NAAR DE ACHTERGRONDEN VAN HEKSENVERVOLGING IN NEDERLAND

De eerste bladzijde van een heksenproces. Een vrouw is aangeklaagd wegens kwalijke toverij. Zij ontkent alle beschuldigingen en gaat er van uit dat ze weer gauw vrij komt. De klachten moeten echter serieus onderzocht worden. Er is onrust in het stadje ontstaan en er wordt veel geroddeld over de vrouw die zo'n merkwaardig leven leidde. De klerk schrijft onverstoorbaar zijn verslag en moet regelmatig corrigeren. De vrouw blijft ontkennen en uiteindelijk wordt besloten dat ze de waterproef moet ondergaan. Als ze te water is gelaten ziet de samen gestroomde menigte dat de toveres blijft drijven. Nu is het de taak van de beul om haar tot uitspraken te dwingen. Na helse pijnen en uitputting is het slachtoffer geneigd om alles waarvan ze beschuldigd is toe te geven. De magistraten hebben aan hun plicht voldaan. Er is een bekentenis en die impliceert dat de vrouw aan de vlammen zal worden prijs gegeven. Het vuur zal haar immers kunnen bevrijden van haar zonden. Al heel lang heb ik me afgevraagd wat er schuilgaat achter de heksenvervolgingen en welke waanzin de kerkelijke en wereldlijke machthebbers moet hebben geleid om meer dan anderhalve eeuw talloze vrouwen op basis van vermeende toverij te kunnen beschuldigen van een pact met de duivel waardoor ze tot de brandstapel konden worden veroordeeld. Al eerder was hetzelfde gebeurd bij de Katharen, vanwege hun afwijkende geloofsleer,en de tempeliers door hun macht en rijkdom. Waarom echter vrouwen die veelal teruggetrokken leefden en niet bepaald bekend stonden als een gevaar voor kerk en staat? Elk bewijs dat ze een georganiseerde sekte vormden ontbreekt. Het was ook niet alleen maar afgunst van de reguliere geneesheren die een rol vormde. Het waren wel vrouwen die in tijden van misoogsten, rampen en oorlog vaak als zondebok werden gezien, maar daarmee was nog niet de angst voor heksen verklaard. Ik begon te vermoeden dat de oorzaak veel dieper en verder in het collectieve geheugen was opgeslagen. Na veel onderzoek in binnen- en buitenland kreeg ik de indruk dat de oorsprong voor de heksenwaan veel verder terug in het verleden lag. Mijn bevindingen leidden tot verrassende resultaten die ik in mijn boek verwerkt heb.