KRETA

Zelfs in september nog slaat de hitte je tegemoet als uit de terminal van het vliegveld van Iraklion komt. Meteen ook sta je midden in de heksenketel van het kretenzische verkeer. Na enige minuten heb ik echter al de sleutels van de huurauto in mijn handen en even later rijd ik op de 'snelweg' naar het oosten. Een uur lang rijd ik langs heuvels en bergen met overal olijfgaarden en een indringende geur van kruiden. Links van mij is de zee met plaatsen vol hotels. Het verdwijnt achter mij als de weg naar het zuiden afbuigt. Mijn bestemming is een klein plaatsje aan zee met een authentieke vissershaven. Achter de laatste huizen rijzen de heuvels en bergen snel en steil omhoog. Er komen relatief weinig toeristen en ik noem de naam niet want ik hoop dat het daar zo blijft. Ik ga op zoek naar de overblijfselen van de klassiek Griekse periode en de tijd van de Minoïsche cultuur die duizend jkaar eerder zijn hoogtepunt had. Het valt niet moeilijk om die resten te vinden. Heuvels en dalen lijken er mee bezaaid te zijn, vaak op plekken die sinds hun ondergang nooit meer bewoond zijn geweest. Muren, straten en ruïnes van gebouwen zijn met veel moeite blootgelegd maar de natuur er om heen strekt voortdurend zijn tentakels uit naar de kwetsbare overblijfselen. Sommige plaatsen worden druk bezocht, op andere plekken kom je niemand tegen: er is slechts de stilte van het verleden die alleen door krekels verstoord wordt. De oude Grieken kozen hun woonplaatsen bewust, altijd temidden van prachtigen en indrukwekkende panorama's met uitzicht op zee en hoge bergtoppen. Kijkend naar het oude plaveisel van straten en stegen en muren van ooit veelsoortige gebouwen zie ik dan het leven van weleer op zulke plekken even terugkeren. De muren worden weer gebouwen en er lopen en zitten overal bewoners en handelaren uit verre landen. Er wordt gepraat en muziek gemaakt want de oude bewoners van Kreta waren een levenslustig volk. Met die beelden loop ik na enige tijd weer zachtjes weg van zo'n plek. Een tijdje later zit ik aan een tafeltje van een taverna met een Griekse salade en een glas wijn. Om me heen zitten vooral Grieken nog steeds van het leven te genieten zoals ik hun verre voorouders zojuist nog hetzelfde had zien doen in de tijd van weleer.

EEN DRAMATISCHE TIJD, EEN MAGISCHE WERELD EN HET SPOOR TERUG NAAR EEN VERGETEN MYSTERIEUS VERLEDEN

Oorlogen golfden al eeuwen over het land. Steden en kastelen werden met grote regelmaat belegerd en het platteland steeds weer opnieuw geplunderd. Er waren ook misoogsten, overstromingen en watersnoden. Epidemieën vroegen talloze slachtoffers en het begin van de 'kleine ijstijd' werd merkbaar; korte zomers met veel regen en lange winters. Graven, hertogen en bisschoppen moesten buigen voor de oprukkende Bourgondiërs. Later probeerden de Spanjaarden met grof geweld de lage landen te onderdrukken. Het was een tijd van rampen, kommer en kwel en regelmatig werden toveressen als zondebokken aangewezen. Ze werden al eerder vervolgd omdat de kerk van Rome hen zag als vertegenwoordigers van een duivelse sekte. De aanklacht ontstond in een tijd waarin magie heel gewoon was. Elk dorp had zijn toveressen, genezers en helderzienden. Dat was al sinds mensenheugenis het geval geweest. Geleidelijk aan werden deze mensen steeds meer als heidense ketters gezien en het was nota bene een paus die de jacht op hen inzette en de toorts ontstak voor een explosie in christelijke wereld met talloze slachtoffers als gevolg. In voorchristelijke tijden waren de voorgangers van toveressen en magiërs gerespecteerde leden van de samenleving die als zieners, helers, profeten en contactpersonen met de bovennatuurlijke wereld een beschermd leven leidden. De beroemde Engelse archeoloog Mike Parker Pearson spreekt over mensen 'who were touched by the spirits.'

Bog Mummies

WAT GAAT ER SCHUIL ACHTER DE HEKSENVERVOLGINGEN?

Ruim twintig eeuwen geleden ontwaakte een zestienjarig meisje en wist, terwijl de eerste zonnestralen haar gezicht verwarmden, dat deze dag de laatste dag van haar leven zou zijn. Als de zon die avond onderging zou zij in het moeras als boodschapper naar de goden worden gestuurd....... Ongeveer zestien eeuwen later verliet een door martelingen gebroken vrouw het gebouw waar zij veroordeeld was tot de brandstapel vanwege kwade toverij....... Geboren in verschillende werelden hadden beide vrouwen iets gemeen. In de maaginhoud van veel veenlijken werd moederkoorn aangetroffen. Toveressen gebruikten het in de late middeleeuwen als medicijn en als drug vanwege de sterk hallucinerende werking. Moederkoorn, ook wel ergot genoemd, ontstond op graan bij misoogsten. In grote dosis was het dodelijk. Jeroen Bosch schijnt is zijn jeugd ziek geweest te zijn door het per ongeluk eten van moederkoorn. Mogelijk verklaart dit zijn latere bizarre schilderijen

HET OUDSTE STRAATJE VAN ENGELAND IN WELLS, SOMERSET

BOEKPRESENTATIE IN MUSEUM DE HEKSENWAAG IN OUDEWATER

Op zaterdag 31 oktober (Halloween/Samhain)werd het boek 'Toverij en toveressen, achtergronden van heksenvervolging in Nederland' van uitgeverij www.fantastischverleden.nl in Museum de Heksenwaag in Oudewater onder grote belangstelling gepresenteerd.