zaterdag 22 november 2014

VERDWAALD IN DE TIJD

Het was al weer een tijdje geleden dat ik Deventer bezocht. Misschien wel een paar jaar. Als kind kwam ik er regelmatig, logeren bij mijn grootouders of oom en tante. De stad was toen nog niet zo groot en met de fiets was je binnen tien minuten buiten de bebouwde kom. Aanvankelijk kwam ik met de trein uit Amsterdam waar ik toen woonde. 's Avonds was dat vooral spannend als de trein door de donkere Veluwe raasde. Later ging ik met de fiets, een tocht die wel zeven uur in beslag nam. Ik volgde voornamelijk de fietspaden langs de oude rijksweg en ondanks het feit dat ik het altijd een leuke onderneming vond was ik toch steeds weer blij wanneer ik weer de vertrouwde IJsselbrug over reed en de oude stad links van me zag liggen. Bij elk bezoek bezocht het historische museum in de Waag en het Speelgoedmuseum in De Drie Haringen. Het laatste gebouw zal vol met boeiende kamers waarin je over krakende houten vloeren liep en wenteltrappen. Elke keer als ik er kwam waande ik me terug in de tijd. Ik keek naar oude toverlantaarns met prachtige projectieplaatjes en bij het zien van de kijkdozen en poppenhuizen reisde ik door allerlei fasen en voorstellingen uit de 18e eeuw. Aan dit alles moest ik denken toen ik onlangs weer, maar nu met de auto, over de IJsselbrug reed. Ik was begonnen aan een nieuw boek waarvan de inhoud zich onder meer in Deventer afspeelde en wilde de eerste aantekeningen in het hart van de oude Hanzestad schrijven. Na de auto bij de IJsselkade te hebben geparkeerd liep ik al snel weer op de oude vertrouwde Brink. Het was al aan het eind van de middag en besloot eerst wat in een leuke bar of restaurant te gaan drinken om in de juiste stemming te komen. Zonder na te denken sloeg ik een tot dan toe voor mij onbekende steeg in en zag al meteen aan mijn rechterzijde door het glas van een grote oude deur de knusse gezelligheid van mensen die met een glas wijn de werkdag aan het afsluiten waren. Ik hoorde geen muziek die de op dat moment opborrelende schrijfcreativiteit in de weg kon staan en koos een tafeltje uit waar ik een goed zicht op het interieur had. Nippend aan de wijn keek ik vol verbazing rond. Overal hingen schilderijen en tekeningen uit de jaren vijftig en zestig met voorstellingen die destijds menige huiskamer tooiden: kleurig uitgedoste zigeunervrouwen die duidelijk van het leven genoten, kindertjes met tranen in de ogen, herten met reebruine trouwe kijkers en naast dit alles was er duidelijk naar gestreefd om tot in alle uithoeken een sfeer van gezellige kitsch te realiseren. Het was een ouderwets vrolijke ambiance die mij naar de pen deed grijpen en ik begon maar met te beschrijven wat ik om me heen zag. Het zou vast in mijn verdere verhaal passen. Na nog enige glazen wijn en een smakelijke maaltijd maakte ik de eigenaresse een compliment over de bijzondere inrichting van haar restaurant waarop zij vertelde dat er in de kelder nog veel meer te zien was en ik mocht daar rustig rond kijken. Ik daalde nieuwsgierig de trap af en werd bij meteen geconfronteerd met een enorm schilderij van opnieuw een zigeunervrouw. Daarna volgden nog andere kunstwerken, bontkleurige spiegels en fonteinen en idem dito uitgedoste sierobjecten. Aan het eind van het met dit alles gevulde gewelf hing een donkerpaars gordijn van enige meters breed. Voorzichtig schoof ik het een stukje opzij en zag tot mijn verbazing een lange gang die verlicht was met brandende kaarsen in kandelaars aan de muur. Ook hier hingen weer schilderijen, maar ze waren van een hele andere aard en ongetwijfeld erg oud en origineel. Het eerste werk deed me meteen denken aan de voorstellingen van de jaargetijden die door schilders als Breugel in de 16e eeuw werden gemaakt. Veel blauwe en blauwgroene tinten, bijna surrealistische laatmiddeleeuwse landschappen met kastelen en dorpjes tegen berghellingen en op rotsen en aan de horizon vaak een glimp van de zee. Het tweede schilderij was idem dito samengesteld en hetzelfde gold voor nog een aantal panelen die verderop in de gang hingen. In het volgende gewelf werden de voorstellingen duidelijk anders en leek het alsof Jeroen Bosch met zijn extravagante wezens de kunstenaars hadden geinspireerd. De temperatuur in deze ruimte was ook aanmerkelijk lager en de muren waren voelbaar vochtig. Ik naderde een enorme houten deur met ijzeren beslagwerk. Voorzichtig duwde ik het gevaarte open en terwijl de geluiden en geuren van die deur in me opnam zag ik dat ik in een smalle steeg was beland, Aan weerszijden werden allerlei goederen verhandeld, er werd in grote potten gekookt en er klonk muziek uit vervlogen tijden. Voorzichtig liep ik door het smalle straatje en het gevoel bekroop me dat in de middeleeuwen terecht was gekomen. Handelaars, potsemakers en muzikanten die ik passeerde leken me niet te zien. Aan het eind van de steeg brandde een enorm vuur op een verhoogd platform. Er stonden heel veel mensen waarvan sommigen schreeuwden en anderen teruggetrokken zwegen. Soldaten en priesters duwden een vrouw het schavot op in de richting van het vuur. Ik keek met afgrijzen toe. Ineens klopte iemand op mijn schouder en ik draaide me om. Ik zag een silhouet van een man in donkere kleren; hij leek geen gezicht te hebben maar gaf me duidelijk aan dat ik op deze plek niet hoorde te zijn en terug moest gaan. Ik holde terug door de steeg door de houten deur, langs de gewelven met schilderijen en de trap op naar het restaurant. De eigenaresse was juist bezig met afsluiten. Ik betaalde snel en zij deed de deur achter me dicht en op slot. Voordat ik me uit de voeten maakte draaide ik nog even om. Tot mijn stomme verbazing keek in naar de gevel van een brocanteriezaak.

dinsdag 11 november 2014

MAGISCHE PLAATSEN IN ENGELAND EN WALES

Van boven naar beneden:Brent Tor, Dartmoor;Tintagel,Cornwall;Avebury,Wiltshire;Rocky Valley,Cornwall;Fairy Glen,Wales,Pentre-y-fan,Wales;St.Nectan's Glen,Cornwall;Rocky Valley,Wales;West Kennet Long Barrow,Wiltshire.